Vurgu – Cümle Vurgusu
Vurgu konusunda önce cümle vurgusunu ele alacağız. Konuyla ilgili tüm videoları izledikten sonra çalışmak için metinlere ve seslendirmelerine şu sayfadan ulaşabilirsiniz.
Ne düşündüğümüzü ne hissettiğimizi bizi dinleyenlere tam ve doğru aktarabilmek için vurguya ihtiyacımız var. Tam ve doğru aktarmak yetmez, o duygu ve düşüncemizin ne kadar arkasında durduğumuzu, onu ne kadar inanarak savunduğumuzu gösterebilmek için de vurguya ihtiyacımız var. “İşte, söylüyorum ya… Neden anlaşılamıyorum?” ya da “Söylediklerim çok önemli, ama hiç kimse farkında değil.” dediğiniz noktalarda bir şeyi ya eksik ya da yanlış yapıyorsunuz demektir. O eksik şey vurgu olabilir. Konuşmada vurgu işimizi kolaylaştıran bir unsurdur. Eğer kullanmayı bilirsek…
Bir cümlede düşünceyi, olayı, duygu durumunu ileten bir ya da birden fazla sözcük vardır. İşte bu bazen bir bazen daha çok sözcüğü söylerken öne çıkarmak vurguyu oluşturur. İşin hem güzel hem de tehlikeli yanı cümle vurgusunun tamamen sizin seçiminize bağlı olmasıdır. Güzel; çünkü ne anlatacağınızı biliyorsanız, sesinizin tonlarından da yararlanıyorsanız kelimelerle dilediğiniz gibi oynayabilir ve bunun tadını çıkarabilirsiniz. Tehlikeli; çünkü vurguyu yanlış yaparsanız tamamen farklı anlaşılabilirsiniz. Vurgu için çeşitli yollar vardır. Vurguyu yerinde ve doğru yapabilmek için bu yolların hepsinden aynı anda yararlanılır. Basit bir cümle ile başlayalım.
“Ben dün sizi yolda gördüm.”
Genellikle cümle içine vurgulamak istediğimiz sözcüğü yükleme yakın söyleriz. Bu cümlede vurgu “yolda” sözcüğündedir.
“Ben dün yolda sizi gördüm.”
Şimdi vurgulamak istediğimiz sözcük “sizi” oldu. Ve o kelimeyi yaklaştırdık yükleme.
Bu biraz işin kolayı oldu. Sözcüklerin yerini değiştirmeyelim bu sefer. Cümle gene aynı olsun. Ve bir bakalım cümleye. Bu cümledeki kelimelerden her biri bir anlam yüklü. Kimin gördüğü, ne zaman gördüğü, kimi gördüğü, nerede gördüğü, ne yaptığı. Hangi anlamı öne çıkarmak istediğimizi biliyorsak, işimiz kolay.
Her bir kelimeye yani her bir duruma sırasıyla vurgu yapma çalışalım.
BEN dün sizi yolda gördüm.
Ben DÜN sizi yolda gördüm.
Ben dün SİZİ yolda gördüm.
Ben dün sizi YOLDA gördüm.
Ben dün sizi yolda GÖRDÜM.
Her cümlede farklı bir unsuru öne çıkarmak için sesimin şiddetinden yararlandım. Ayrıca vurgulamak istediğim sözcükten önce kısa bir duraklama yaptım. O halde vurgulamayı yapmak için kullanacağımız yollardan ikisi çıktı bile ortaya; sesimizin şiddeti ve duraklamalar.
Vurgulamak istediğiniz sözcükten önce kısa bir duraklama yapmak işimizi kolaylaştıran çok önemli bir unsurdur ve şarttır. Duraklama yapmazsak vurguyu vermemiz zorlaşır.
Jülide hocam, harika bir proje. Yolunuz açık olsun. Tebrik ediyorum, başarılar diliyorum.