Tonlama-Anlatım

Tonlama – Anlatım

Konuşmamızın etkili olmasını sağlayan bir başka unsur, tonlama, bu dersin konusu. Ayrıca en çok yapılan konuşma hatalarından biri olan, ifademizin netlik ve kesinlik kazanmasını engelleyen, cümleyi havada bırakarak sonlandırma “Bildirim Cümlesi” başlığı altında anlatılıyor.

Her sözcüğün her cümlenin kendine özgü bir söyleniş biçimi vardır. Sözcükler ve cümleler bu biçimi, ton ile tonlama ile kazanır. Ve böylece söylediklerimiz anlam kazanır. Tonlamayı sağlayan ise öncelikle sesimizdir. Konuşmada sesimiz enstrümanımızdır. Bir müzik aleti gibi konuşmamızı besteler. Sesimizin değişik renklerini kullanarak konuşmamıza ezgi katarız. Anlatmak istediğimize bağlı olarak cümlelerimizde tonlama yaparız.

Dümdüz, sesinizde iniş çıkış olmadan konuşuyorsanız dinleyenler söylediklerinizi anlayabilmek için fazladan bir çaba içine girerler

Sevinç, coşku, öfke, hayret gibi duygularda sesimizin tiz tonunu kullanırken, üzüntü, kıskançlık, karamsarlık, kararlılık, acı gibi duygularda sesimizin pes tonlarını kullanırız. Bir de rahat, duygularımızda tarafsız olduğumuzda kullandığımız orta ton vardır. Günlük hayatınızda hep tiz ya da hep pes tonda konuşuyorsanız yani tek bir ton kullanıyorsanız bir süre sonra sesiniz kulak tırmalamaya başlar. Konuşmanız monoton bir hal alır. Üstelik böyle konuşmak sizi de yormaya başlar. Olması gereken pes, tiz ya da orta; hiç bir tonu konuşmamızın sürekli unsuru haline getirmemektir. Her bir ses tonunu gerektiği yerde ve gerektiği kadar kullanmalıyız. Abartıya kaçmak, gereksiz tonlamalar yapmak konuşmamıza istenmeyen bir ezgi katar, inandırıcılığımızı ve doğallığımızı yitirmemize neden olur. Özellikle hamasi, kahramanlıkla ilgili konuşma yaparken, şiir okurken bu istenmeyen ezgi daha çok çıkar ortaya.

Konuşmamızı tekdüzelikten kurtarmak için cümlelerimizin anlamını destekleyen yüz ifadelerini de kullanmak gerekir. Yüzlerinde hiçbir ifade olmadan konuşan insanların sesleri de sözleri de tekdüzedir. Konuşurken anlamın gerektirdiği mimikleri yapmaktan çekinmeyin. Sesiniz o mimiklere mutlaka ayak uydurur.