Vurgu-Cümle Vurgusu 2
Ne söylemek istediğimi biliyorum ama gene de vurguyu yapamıyorum diyorsanız, cümleye soru sorun.
Az önceki cümleye soru soracağız. Vurgu için gereken duraklamayı yapabilmek amacıyla duraklama yerine “Eğik çizgi /” kondu. Soru cümlelerinde de aynı işareti göreceksiniz. Vurguyu üzerine çeken sözcükler ise büyük harfle ve altı çizili olarak gösterilenler.
KİM dün sizi yolda gördü?
BEN dün sizi yolda gördüm. (Başkası değil.)
Ben dün sizi yolda / NE ZAMAN gördüm?
Ben / DÜN sizi yolda gördüm. (Başka zaman değil.)
Ben dün/ KİMİ yolda gördüm.
Ben dün / SİZİ yolda gördüm. (Başkasını değil.)
Ben dün sizi dün / NEREDE gördüm?
Ben dün sizi / YOLDA gördüm. (Başka yerde değil.)
Ben dün/ NE YAPTIM?
Ben dün sizi yolda / GÖRDÜM. (Görmediğimi sanıyorsunuz / iddia ediyorsunuz ama gördüm.)
Tabii bir cümlede hiçbir zaman tek bir sözcük vurguyu çekmez. Biri en fazla, kalanlardan bir ya da birkaçı daha az vurgu çeker.
“Ben dün sizi yolda gördüm.” cümlesinde örneğin kimi gördüğümüz en önemli ögeyse nerede gördüğümüz ya da ne zaman gördüğümüz ikincil önemde olabilir.
Ben dün / SİZİ / YOLDA gördüm.
Ya da
Ben / DÜN / SİZİ yolda gördüm.
Cümleyi biraz değiştirelim.
“Ben dün, Ayşe ile yolda yürürken, sizi gördüm.”
Cümleye soracağımız sorular çoğaldı. Kim, kiminle, ne yaparken, nerede, kimi ve ne oldu?
Soracağımız soru ve onun cevabı iletmek istediğimiz ilk mesajdır. Daha sonra önemine göre ikinci soru ve cevabı gelir. Ve belki üçüncüsü…
Ben / DÜN Ayşe’yle yolda yürürken / SİZİ gördüm.
Ya da
Ben dün / AYŞE’YLE yolda yürürken / SİZİ / GÖRDÜM.
Vurguladığımız sözcüklerin hepsi aynı şiddette vurgu almadı farkındaysanız. Ayrıca “yürürken” sözcüğünde tonlama değişti, virgül tonlamasına dönüştü. Aynı zamanda cümlenin devamının merak edilmesini sağladık bu tonlamayla. Tonlama bundan sonraki bölümde daha geniş anlatılacak.
