ÜNSÜZLER – G – K – Y
Tekerlemelerle çalışma metni ve seslendirmesi şu sayfanın sonunda yer alıyor.
Ünsüz seslerden olan “G”, “K” ve “Y” sesleri var. G – K ünsüzleri iki farklı noktadan boğumlanır. İnce ünlülerle söylendiğinde dilin sırtı damağın ön kısmını, kalın ünlülerle söylendiğinde damağın arka kısmını kapatır. Böylece ya damağın arka ya da ön kısmında boğumlanır.
Örneğin “gar” kelimesinde kalın ünlü olan “a” ile söylenişi, “gâh” kelimesindeki ince “a” ile söylenişi birbirinden farklıdır. Aynı şekilde “kar” kelimesiyle “kâr” kelimesi birbirinden farklı söylenir. Ünlülerle çalışalım.
G-K
ga gâ ge gı gi go gö gu gü
ka kâ ke kı ki ko kö ku kû kü
İnce ünlülerle bir araya geldiği sözcüklerden birkaç örnek verelim.
gâh gâvur
kâh kâse kâğıt kâhin
hükûmet meskûn mahkûm mahluk sükût
Geçimsiz gelin, Gebze’den, gelinliğindeki gerdanlığı getirdi.
Goriller gonklarla golf sahasına girdiler.
İlk tekerlemede tüm sesliler ince olduğu için “g” damağın ön tarafından söylenir. Ancak ikinci tekerlemede “golf” kelimesindeki “o” incedir ve söylenişi diğerlerinden farklıdır.
Şimdi “K” sesine geçelim.
Karabüklü kabadayı, kafa kâğıdını Kalecikli Kâzım’a kaptırdı.
Kara kâküllü ketenli kız, kibar komşusuna, köprülü kuyuda küstü.
Bu iki tekerlemede “k” sesinin hem kalın ve hem ince seslilerle söylenişleri bir aradadır. “k” sesinin ince “a” ile birleştiği iki örnek daha çıktı karşımıza. “Kâzım” ve “kâkül”
Bu sözcükleri “Kazım”, “kakül” şeklinde telaffuz etmemeye dikkat etmek gerekir.
“Y” ünsüzüne geçiyoruz. O da damakta boğumlanan bir ünsüzdür. Ancak damağın ön kısmında boğumlanır. Söylerken dilinizin damağa doğru yükseldiğini hissetmeye çalışın.
ya ye yı yi yo yö yu yü
Yalvaçlı yelpazeli Yıldız, yirmi yoksul Yörük’le yumurtalarını yükledi.
Yaramaz yarasız yapamaz.
