Ünlüler – Söyleniş Farklılığı Olanlar – o
Tıpkı “a” gibi iki farklı söylenişi var.
Kalın “o”
Kalın “a” sesiyle benzer biçimde söylenir. Dil geride hafif damağa doğru yükselir. “o” sesinde dikkat edilmesi gereken, dudakların tam bir yuvarlak yapmasıdır. Bunun için de çenenizin aşağıya inmesi, açılması gerekir. Bu hareketi yapmazsanız “o” sesi “u” gibi çıkar.
olta – oda – okur – ozan – orman – orta – otlak – odun – olgun – okul – olanak
olmak – omuz – ocak
Şimdi tekerlemede görelim. Söylerken dudaklarınızı tam yuvarlak yapmayı unutmayın.
Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz.
Okmeydanı’ndan Oğuzeli’ne otostop yap, Oltu’da volta at, olta al.
İnce o
İnce “o” kalın “o” ya göre daha ileriden söylenir. Dilimize yabancı sözcüklerle girmiştir. Yanına geldiği ünsüzle birlikte dil damağın daha ön, dişlere yakın kısmına dokunur.
not – nosyon – nota – losyon – nohut – lokomotif – not – normal
Sonu (-loji) ekiyle biten bütün kelimelerde bu ek “ince o” ile söylenir. Ancak günümüzde kalın söylenmesi çok yaygın.
sosyoloji – psikoloji – antropoloji – fizyoloji – üroloji – ekoloji – biyoloji
Keza;
sosyolog – sosyolojik
psikolog – psikolojik
antropolog – antropolojik
fizyolog – fizyolojik
ürolog – ürolojik
ekolog – ekolojik
biyolog – biyolojik
Tekerlemelerin içindeki tüm “o” sesleri ince.
Alkolik lort lokantanın locasında lokumları lokma lokma yuttu.
Lobutları loş locasında losyonlayan normal lort, losyoncunun lokantasındaki nohutlarla lokumları karıştırdı.