Diksiyonun düzelmesi için bol alıştırma yapmak gerektiğini “Başlarken” ve “Nasıl Çalışmalı?” kliplerinde dile getirmiştim.
Diksiyon öğrenmek önce bilgilerin anlaşılması ve özümsenmesiyle başlıyor. Ancak öğrenilen bilgiler sihirli bir değnek gibi kişinin konuşmasını bir anda değiştirmiyor ne yazık ki. Konuşmayı değiştirmek, güzelleştirmek var olanı silip yerine yenisinin gelmesi demek. Konuşmayı öğrendiğimiz andan başlayarak edindiğimiz bir tarz var. Yetiştiğimiz çevre, büyüdüğümüz aile var. Konuşmasını hiç farkında olmadan üstümüze yapıştırdığımız öğretmenlerimiz var. Nasıl farkında olacağız ki; henüz bunu ayırt edecek yaşta değiliz.
Kişilik özelliklerimiz var. Üşengeç biraz tembel biri isek ağzımız da üşengeç olur. Çekingen biri isek sesimiz de zayıf, cılız olur. Kendimizi göstermeyi seviyorsak konuşmamız da bangır bangır, gürültülü olur.
İşte tüm bu alışkanlıkları kaldırıp yerine iyisini, güzelini koymak için öğrenilen bilgilerin düzenli çalışmalarla yerleşmesi sağlanmalı. Sadece çalışma sırasında değil günlük hayatın her anında dikkatli ve özenli konuşmak gerekli, yeni alışkanlığın yerleşmesi için. Hatta kişilik özelliklerinden vazgeçmek, en azından törpülemek gerekli.
Tekerleme diksiyonun tümüne yayılan bir çalışma değildir. Yani diksiyon tekerlemeden ibaret değil. Çok tekerleme okursam diksiyonum güzelleşir diye bir şey yok. Bunu tekerlemelere sık başvurma isteğini gözlemlediğim için söylüyorum.
Tekerlemelere özellikle artikülasyon çalışmaları sırasında yer verilmeli. Ağız tembelliğinden kurtulmak ve seslerin doğru seslendirilişini yerleştirmek açısından tekerleme yararlı. Bir başka yararı da art arda dizilmiş birbiriyle uyumsuz seslerin oluşturduğu sözcükleri gözün çözümlemeye alışması. Bunun da spikerler için yararı var.
Nasıl okumalı peki? Gene gördüğüm, son sürat tekerlemeye girişip o hızla ilerleyip altından kalkamama. Tekerleme hızlı okunur düşüncesi sanırım çeşitli eğlence programlarında böyle gösterilerin sergilenmesinden ötürü.
Okuma örneği sayfanın başında yer alan klipte izlenebilir. Bir de anlatalım, nasıl okunması gerektiğini.
Tekerleme ne çok yavaş ne de çok hızlı okunmalı. Tekerleme ile baş edebileceğimiz bir tempo tutturmalıyız. Ayrıca okurken dudak, çene ve dil etkin çalışmalı. Amacımız ağzı tembellikten kurtarmak. Bunun için de ağız hareketlerimizi abartmalıyız. Her bir sesi anlaşılır şekilde söyleyip söylemediğimizi kontrol etmeliyiz. Hiçbir harfi, hiçbir heceyi yutmadan en iyi şekilde boğumlayarak tekerlemeyi tamamlamalıyız. Söyleyemediğimiz yerleri tekrar tekrar çalışmalıyız. Artık rahatça okuyabilir hale gelince hızımızı arttırabiliriz. Bundan sonra eğer isterseniz eğlenmek için hız denemelerine kalkışabilirsiniz.
Tekerlemeler ile ilgili çalışmalar şu başlık altında yer alıyor.
Sayfada önce kliplerde seslerin doğru söylenişleri kısa tekerlemelerle anlatılıyor. Sayfanın alt kısmında ise daha fazla tekerlemenin yer aldığı çalışma metinlerine ve hemen yanlarında da seslendirmelerine ulaşabilirsiniz.
Ünlülerle ilgili anlatımlar ise aşağıdaki linkte başlıyor.
Konuşma Türkçesi / Ünlüler Söyleniş Farklılığı Olanlar
Alttaki linkte devam ediyor, tekerleme çalışmaları da yine bu linkte yer alıyor.
Konuşma Türkçesi / Ünlüler Söyleniş Farklılığı Olmayanlar
Ve son olarak bir çalışma daha.
Jülide hanım, yaptığınız bu çalışmadan çok faydalandım. Çok teşekkürler. Başarılarınızın devamını diliyorum.