O ÖYLE SÖYLENMEZ
Fotoğraf Çekinmek
Fotoğraf ne yapılır… çekilir, fotoğraf çekmek diye bir eylem var. Elinize makineyi alır bir fotoğrafı çekersiniz. Sanki fotoğraftan korkar gibi “çekinmek” demezsiniz, dememelisiniz. Peki makineyi başkasına verip sizin fotoğrafınızı çekmesini isterseniz ne olur? Fotoğraf çektirmiş olursunuz. O makineyi kendiniz tutup kendi fotoğrafınızı çekerseniz ne olur. Yine çekmiş olursunuz. Fotoğraf çekmek, makineyi siz tutarsanız. Başkası tutarsa çektirmek. Bazılarının kafası karışıyor kendi kendimizi çekiyorsak çekinmek olur diyorlar. Selfi çekelim demek yeterli, siz çekiyorsunuz, neyi çektiğinizin bir önemi yok. “Öz çekim çekelim” diyemeyeceğimize göre ona da “Bir öz çekim yapalım” diyebiliriz.
Program, Öge, Magnezyum, Dogma, Kilogram, Magma
Bazı sözcüklerimizi, içinde Ğ bulunmadığı halde ısrarla Ğ ile telaffuz etme alışkanlığımız var. En sık kullanılanları program ve öge. Diğerleri magnezyum, dogma, kilogram ve magma. Bu sözcüklerin hiçbiri yumuşak “g” ile yazılmaz ve tabii söylenmez de. Nasıl yazıyorsak öyle.
Tekrardan
“Tekrardan söyledim. Tekrardan aradım. Tekrardan teşekkür ederim.” Kastınız üst üste birkaç kez, bir daha, bir daha demek ise “tekrar tekrar” deyin. Tekrar kelimesinin ardına “dan” ekini getiremeyiz. “Tekrar tekrar aradım.”, “Tekrar teşekkür ederim” demek yeterli. Her istediğimiz eki her gönlümüzün çektiği sözcüğün arkasına ekleyemeyiz.
İnfaz
“Eşinin yanında infaz edildi.” “Evlilik hazırlığı yapan çift otomobilde infaz edildi.”
Medyada buna benzer cümlelere sık rastlıyoruz. Aslında “öldürüldü” demek isteniyor. Ama maksadı aşan bir ifade kullanılıyor. İnfaz hukuki bir sözcük, bir yargıyı yerine getirme, uygulama demek. Biz infazı ölüm cezasıyla özdeşleştiriyoruz ama her tür yargı kararı aslında infaz edilir yani uygulanır. Para cezası, hapis cezası, velayet davasından çıkan karar… Yargının kararıdır, devlet uygular. Üstelik bir cinayet haberini öldürüldü yerine infaz edildi diye verdiğinizde cinayeti de meşrulaştırmış oluyorsunuz. Suç işleyenler kendini yargı yerine koyan, ceza kesip, kestiği cezayı uygulayan insanlar oluyor.
Unutmayın dilimizi doğru kullanmak hepimizin ama en çok da medyanın da sorumluluğu.
